Pulau Banyak: alles wat je moet weten voor een bezoek aan de Banyak Eilanden (Sumatra)

Wie denkt dat Sumatra een bestemming is voor alleen maar regenwoud en orang-oetans, die heeft het helemaal mis. Sumatra heeft echt veel meer te bieden en is zeker ook een plek voor wie op zoek is naar paradijselijke eilanden en stranden. Je moet er alleen een beetje je best voor doen om ze te vinden, want over het algemeen zijn ze niet zo bekend. Eerder bezocht ik al Pulau Weh, een eiland voor de kust bij Banda Atjeh en Pulau Cubadak, een eiland ten zuiden van Padang. Dit keer stonden de Banyak Eilanden en de Mentawai Eilanden op het programma. Allebei plekken die al heel lang op mijn bucketlist stonden.

Als ik nu terug kijk op ons bezoek aan de Banyak Eilanden, kan ik wel zeggen dat dit met stip de meest tropische plek is, die ik ooit heb bezocht. Tientallen (onbewoonde) eilanden bezaaid met palmbomen en omgeven met prachtige, witte stranden en kraakhelder blauw zeewater. En het allermooiste was, dat ik tijdens ons bezoek, echt geen andere toerist heb gezien. Kun je het je voorstellen? Ga jij naar Sumatra en wil jij dit ook meemaken? Dan heb ik voor jou al mijn tips voor een bezoek aan de Banyak Eilanden op een rijtje gezet.

De Banyak Eilanden in het kort

Pulau Banyak is een eilandengroep voor de westkust van Sumatra. Deze eilanden liggen voor de kust bij de stad Singkil in de Atjeh provincie, ten noorden van de Nias eilanden en ten zuiden van Simeulue eiland. Uit hoeveel eilanden Pulau Banyak precies precies bestaat, dat is mij niet helemaal duidelijk. Sommige spreken over 30-40 eilanden, anderen beweren weer dat het er 99 zijn. Het zal er uiteindelijk ergens tussen in zijn.

Er leven op de Banyak Eilanden ongeveer 6.600 mensen, waarvan zo’n 3.000 op het “hoofdeiland” Pulau Balai. De anderen wonen voornamelijk in de dorpen op het grootste eiland van de archipel, Pulau Tuangku en op Pulau Baguk. De meeste andere eilanden zijn onbewoond.

Pulau Banyak staat echt nog in de kinderschoenen als het gaat om toerisme. Er zijn een aantal eilanden met daarop eenvoudige bungalows waar je kunt overnachten, maar verwacht zeker geen luxe resorts. De reden waarom er maar weinig toeristen naar de Banyak Eilanden komen is, volgens mij,  de bereikbaarheid van de eilanden. Singkil heeft wel een airport, maar helaas al jaren geen toestemming meer om vliegtuigen te ontvangen. Je bent dus genoodzaakt om over land te reizen en dat kost in Sumatra vaak veel tijd en vooral heel veel energie. Daarbij is de bootverbinding tussen Singkil en de Banyak Eilanden ook verre van efficiënt en daarom kiezen de meeste reizigers er toch voor om bijvoorbeeld Pulau Weh of de Nias Eilanden te bezoeken. Hoe het precies zit met de bereikbaarheid van de Banyak Eilanden, daar kom ik zo op terug. Ik leg je precies uit hoe en wat.

Zo zie je dat een bezoek aan de Banyak Eilanden niet voor iedereen is weggelegd, want je plant een trip naar de Banyak Eilanden niet “even” tussendoor. Op de kaart lijkt Singkil niet ver van Lake Toba of Berastagi af te liggen, maar geloof me, schijn bedriegt. Zelf waren wij 2 dagen onderweg om van Berastagi op Pulau Tailana te komen. De afstand was in totaal nog geen 300 kilometer, maar door slechte wegen en een inefficiënte bootregeling schoot het totaal niet op. Achteraf gezien kon het wel een stuk sneller, maar dan waren we ook een stuk duurder uit en zouden we ’s nachts moeten reizen, iets waar ik echt geen fan van ben. Voor ons maakte het uiteindelijk ook niet zo heel veel uit, want we hadden een dikke maand op Sumatra te besteden. Toch kan ik me voorstellen, dat als jij 2 of 3 weken naar Sumatra gaat, je er niet op zit te wachten om 2×2 volle dagen alleen maar aan het reizen bent. Een goede planning is daarom essentieel.

Bereikbaarheid van de Banyak Eilanden

De Banyak Eilanden liggen aan de westkust van Sumatra op ongeveer 40 kilometer van de stad Singkil. Vanuit hier gaan er dagelijks boten richting de Banyak Eilanden. Singkil ligt op een kleine 300 kilometer van de hoofdstad Medan, maar vanwege de slechte wegen moet je er vanuit gaan dat je zeker 9-10 uur onderweg bent. Vanaf Kuala Namu Airport is het een uur langer rijden.

Vervoer van Medan (en Berastagi) naar Singkil

Er rijden geen rechtstreekse (lokale) bussen tussen Medan en Singkil. Het makkelijkste is om een privé taxi of gedeelde taxi te regelen. Een privé taxi is uiteraard duurder, maar je bent een stuk flexibeler. Een gedeelde taxi rijdt vaak alleen maar gedurende de nacht. Hij vertrekt rond 22.00u vanuit Medan en arriveert in de ochtend in Singkil. In ons geval reed er op woensdag wel een gedeelde taxi overdag, in verband met de ferry die op woensdagavond van Singkil naar de Nias eilanden vaart.

Wil je toch liever met de lokale bus van Medan naar Singkil, dan reis je via Berastagi, Kabanjahe, Sidikalang en Subulussalam naar Singkil. Je zult op deze route 2 of 3 keer over moeten stappen. Op zich is dit best mogelijk wanneer je (veel) tijd en geduld hebt. Vertrek je vroeg vanuit Medan, dan zul je dezelfde dag nog in Singkil arriveren.

Vanuit Berastagi geldt hetzelfde dan wat hierboven beschreven staat. De taxi’s en bussen rijden namelijk van Medan via Berastagi in de richting van Singkil. Via je hotel kun je altijd een (gedeelde) taxi regelen.

Vervoer van Bukit Lawang naar Singkil

Kom je vanuit Bukit Lawang, dan raad ik aan om een privé taxi te boeken, omdat de weg van Bukit Lawang naar Singkil naar mijn mening te lang is om dit in 1 dag met het openbaar vervoer af te leggen. Nog beter is het om een extra stop in Berastagi te maken, voordat je doorreist richting de Banyak Eilanden.

Vervoer van Lake Toba naar Singkil

Vanuit Lake Toba (Tuk Tuk) kun je een privé taxi boeken richting Singkil of je kunt er met het openbaar vervoer naar toe reizen. Je hebt hierbij 2 opties:

• 1. Via Pangururan, Tele, Sidikalang en Subulussalam

• 2. Met de ferry naar Parapat, vervolgens Kabanjahe, Sidikalang en Subulussalam.

Wij deden optie 1 (grotendeels) in omgekeerde volgorde. Met de lokale bus reisden we van Sidikalang via Pangururan naar Tuk Tuk en dit verliep verrassend soepel. We vertrokken om 8.00u vanuit Singkil en arriveerden rond 17.30u al in Tuk Tuk. Normaal gesproken moet je er vanuit gaan dat je toch wel 10-12u onderweg bent.

Kom je vanuit Ketambe dan heb je ook de optie tussen een privé/gedeelde taxi of het openbaar vervoer. Hier geldt ook dat gedeelde taxi’s vaak alleen in de nacht rijden. Informeer bij je accommodatie voor actuele info. Reis je met het openbaar vervoer dan volg je de route Kutacane, Sidikalang, Subulussalam en Singkil.

Reizen met de lokale bus is op zich een erg leuke ervaring op Sumatra. Mensen zijn erg vriendelijk en altijd bereid je te helpen. Mijn ervaring is dat wanneer je duidelijk bent in waar je naar toe wilt, het altijd wel goed komt. Bij het overstappen word je vaak wel weer opgewacht door iemand die je weer verder helpt.

Met de boot van Singkil naar de Banyak Eilanden

Je hebt in principe 3 opties om met de boot van Singkil op de Banyak Eilanden te komen: 1. een speedboot 2. een lokale (vissers) boot 3. de lokale ferry. Ik zet de voor en nadelen voor je op een rij.

Met de speedboot van Singkil naar de Banyak Eilanden

Via je accommodatie kun je een (privé) speedboot regelen om van Singkil naar de accommodatie te varen. Dit is veruit de meest efficiënte manier, omdat je rechtstreeks vaart en daardoor veel tijd bespaard. Het grote nadeel is dit wel erg duur is en dat het prijsverschil met de lokale boot/ferry erg groot is. Afhankelijk van het eiland waar je verblijft, moet je rekenen op 1.500.000-2.500.000 rp (€100-€160) enkele reis. Dit in vergelijking met €10 per persoon voor onze reis van Singkil naar Pulau Tailana.

Met de lokale boot van Singkil naar de Banyak Eilanden

Er vaart in principe iedere dag een lokale boot van Singkil naar het “hoofdeiland”  van de Banyak Eilanden, Pulau Balai. Vanuit Pulau Balai kun je weer verder reizen naar de andere eilanden met een lokale boot. Het grote voordeel van deze optie is dat de boot dagelijks vertrekt* en dat het erg goedkoop is, want voor 50.000rp (€3,50) per persoon vaar je al mee en voor ongeveer 100.000-150.000rp (€6,50-€10) per persoon vaar je weer verder naar één van de andere eilanden.

Het grote nadeel is dat je van te voren nooit weet hoe laat de boot vertrekt. Dit is iets dat eigenlijk tot de laatste minuut onduidelijk blijft. In ons geval waren we om 8.00u al bij de haven, dachten we om 9.00u te vertrekken, maar vertrokken we uiteindelijk pas tegen 12.30u.  De hele tijd hebben we op de boot zitten wachten, omdat er nog allerlei spullen ingeladen moesten worden en werden we overspoelt met frustraties. Het hele verhaal lees je hier.

*Uitzonderingen zijn slecht weer en het kan zijn dat er op feestdagen geen boten varen.

De boottrip van Singkil naar Pulau Banyak duurt volgens insiders ongeveer 4 uur, maar tel hier dus zeker nog een paar uur wachten bij op. Zowel op de heen-als op de terugweg, werd er bij ons na ΅vertrek” eerst nog een ronde gedaan om spullen op te halen die nog op de boot mee moesten. Met het wachten bedoel ik dus het wachten OP de boot en niet nog het wachten in de haven ;-) De heenweg van Singkil naar Pulau Balai duurde voor ons ongeveer 7 uur en de terugweg 6,5 uur. Daar kwam dus ook nog 2 uur varen van Pulau Balai naar Pulau Tailana bij. We waren dus de hele dag wel zoet.

Naast een lokale boot van Singkil naar Pulai Balai, vaart er ook nog een lokale boot tussen Singkil en Haloban, in het zuiden van de archipel. Deze vertrekt niet dagelijks, maar gemiddeld om de dag. Verblijf je op Pulau Tailana of Pulau Tambarat, dan zou je kunnen overwegen naar Haloban te varen i.p.v Pulau Balai, omdat dit dichterbij ligt.

Met de lokale ferry van Singkil naar de Banyak Eilanden

2 Keer per week vaart er een lokale ferry tussen Singkil en Pulau Balai. Op dinsdag vertrekt hij om 10.00u en op vrijdag om 14.00u. Vanuit Pulai Balai gaat hij op woensdag en zondag om 10.00u weer terug. De trip duurt ongeveer 4 tot 5 uur en een ticket kost tussen de 25.000-30.000rp (€1,60-€2). Vanuit Pulau Balai reis je weer verder naar één van de andere eilanden. Reis je on a budget, dan is dit veruit de beste optie. Houdt alleen rekening met deze vertrektijden wanneer jij je trip naar de Banyak Eilanden plant.

Speelt geld geen rol of heb je een vrij strakke planning, dan raad ik aan om een speedboot te regelen. Dit scheelt je echt heel veel tijd. Wil je geld besparen, probeer je trip dan zo te plannen dat je met de ferry mee kunt. Dit kost je ongeveer  6-7 uur om op het juiste eiland te komen en bespaart je waarschijnlijk heel veel frustraties.

Wat te doen op Pulau Banyak

Jouw dagen op de Banyak Eilanden zullen waarschijnlijk gevuld gaan worden met veel zwemmen, zonnen, snorkelen en relaxen. Niks mis mee natuurlijk, maar mocht je je snel gaan vervelen dan kun je eventueel nog de volgende uitstapjes plannen.

Ga eiland hoppen

Pulau Banyak is dé ultieme plek om te gaan eiland hoppen op Sumatra. Er is zo ontzettend veel mooie, onbewoonde eilanden te ontdekken.  Je kunt met een lokale boot op pad gaan, maar je kunt eventueel ook gaan kayakken, afhankelijk van waar je precies verblijft. Ik raad wel aan een gids mee te nemen in verband met de veiligheid. Onderweg kun je heerlijk zwemmen en snorkelen. Overleg goed met de eigenaar van jouw accommodatie wat de opties zijn. Qua prijs moet je rekenen op ongeveer 300.000-600.000rp (€20-€40) per persoon, afhankelijk van de tijd en de afstanden.

Breng een bezoek aan Pulau Bangkaru of te wel Turtle Island

Het meest interessante eiland van de Banyak Eilanden is Pulau Bangkaru. Dit is het op één na grootste eiland van de archipel en staat bekend als “Turtle Island”. Dit komt, omdat hier  hele jaar door groene zeeschildpadden naar toe komen om te nestelen. Ook wordt er naast de groene zeeschildpad ook regelmatig de lederschildpad en de karetschildpad gezien. Al deze soorten worden met uitsterven bedreigd en daarom is Pulau Bangkaru uitgeroepen tot beschermd gebied. Je mag hier alleen naar toe met toestemming van de YPB (Yayasan Pulau Banyak) of de Pulau Banyak Foundation.

Via je accommodatie kun een tour boeken naar dit bijzondere eiland. Je kunt kiezen voor een 2 of 3 daagse tour. De kosten voor 2 dagen zijn 1.700.000rp per persoon en  2.500.000rp per persoon voor 3 dagen. Dit is inclusief overnachting(en) in een gezamenlijke slaapzaal, eten, een permit en de speedboot naar het eiland toe. De gehele opbrengst wordt weer gebruikt voor de bescherming van de zeeschildpadden. Zo worden er o.a bewakers ingezet die 365 dagen per jaar patrouilleren om de schilpadden te beschermen tegen stropers.

Maak een jungle trek op Pulau Tuangku

Heb je het even helemaal gehad met al die palmbomen, zon, zee en strand, dan kun je overwegen om een excursie te boeken naar Pulau Tuangku en hier de hoogste berg van de eilandengroep te beklimmen. De klim duurt ongeveer 3 uur en leid je door de jungle. Vanaf de top schijn je een prachtig uitzicht over de archipel te hebben. Ook kun je een bezoek brengen aan Haloban en hier het lokale leven op de Banyak Eilanden ervaren.

Waar te verblijven op de Banyak Eilanden?

De meeste eilanden van de Banyak Archipel zijn onbewoond. Er zijn een aantal lokaal bewoonde eilanden, zoals Pulau Balai, waar een aantal eenvoudige homestays zijn, maar dit zijn niet de plekken met paradijselijke stranden en leuke hutjes op het strand. Er zijn momenteel een aantal eilanden met  accommodaties voor reizigers, waaronder Pulau Tailana, Pulau Tambarat, Pulau Palambak, Pulau Sikandang en Pulau Panjang.

Wij besloten om tijdens ons verblijf op twee eilanden te overnachten, zodat we een indruk konden krijgen van meerdere plekken.  We kozen voor Pulau Tailana en Pulau Tambarat. Beide eilanden waren bezaaid met palmbomen, met daarom heen prachtige stranden en kristalhelder water. De accommodaties waren eenvoudige hutjes op het strand, met een matras op de grond (met muggennet!) en een gedeelde badkamer. Geen luxe, maar geloof me, dat heb je op zo’n plek ook echt niet nodig. Waar ik op voorhand een beetje bang voor was, waren zandvliegen op het strand, maar daar is op deze twee eilanden zeker geen sprake van.

De andere eilanden heb ik zelf dus geen ervaring mee, maar ik heb veel goede dingen gehoord over Pulau Palambak. De stranden zouden hier ook echt geweldig mooi zijn en het ligt net iets gunstiger ten opzichte van Singkil en Pulau Balai. Op Pulau Panjang is ,volgens mij, pas net een nieuwe accommodatie geopend en deze en het eiland zelf, zien er op internet wel erg leuk uit. Volgende keer zeker even testen dus.

Het is eventueel ook mogelijk op om op één van de vele onbewoonde eilanden te gaan kamperen. Dit is natuurlijk echt dé ultieme robinson crusoe ervaring.  Informeer hierover bij je accommodatie of bij aankomst op Pulau Balai.

De leukste accommodaties op de Banyak Eilanden

Zoals eerder gezegd moet je er rekening mee houden dat de meeste accommodaties op de Banyak Eilanden, eenvoudige bungalows zijn, op het strand. Er is weinig luxe, maar de bungalows zijn comfortabel genoeg om een paar nachten te verblijven. Je moet er alleen niet van opkijken als je alleen maar toegang hebt tot een gedeelde badkamer, met daarin een hurktoilet en een Indonesische douche die bestaat uit een bak koud water en een schep. Het is uiteindelijk de locatie die het hem doet.

Ira Bungalows, Pulau Tambarat

Ira Bungalows is een nieuwe accommodatie op Pulau Tambarat en wordt gerund door de Indonesische Ira en haar Tsjechische man Viki. Wij verbleven hier een aantal nachten en ik moet zeggen dat we echt met pijn in ons hart weg gingen. Pulau Tambarat is één van de allermooiste plekken die ik ooit heb bezocht. Je kunt er heerlijk zwemmen, snorkelen en relaxen. In een uur tijd wandel je het eiland rond en zie je pas echt hoe mooi deze plek is.

Wil je iets actiefs doen, dan kun je gaan eiland hoppen of eventueel een jungle tour naar Pulau Tuangku boeken. Hier kun je o.a de hoogste berg van de Banyak Eilanden beklimmen, Gunung Tiusa en het dorp Haloban bezoeken. Ook kun je vanuit Ira Bungalows de tour naar Pulau Bangkaru boeken, om de zeeschildpadden te zien.

Vanuit Pulai Balai is het nog 2 uur varen naar Pulau Tambarat met een lokale boot. Je kunt ook de boot naar Haloban nemen, dan is het nog maar 45 minuten. Pulau Tailana ligt op ongeveer 20-25 minuten varen.

Pulau Tailana Bungalows

Via the Local Package kwamen we terecht op Pulau Tailana. Zij bieden pakketten aan vanaf €16 per persoon per nacht (bij 2 personen), inclusief alle maaltijden. Pulau Tailana was ook echt een ontzettend fijne plek. Hoewel het een heel erg klein eiland is, heb ik me er geen seconden verveeld. Je kunt hier snorkelmaskers en kayaks huren en je kunt net als op Pulau Tambarat gaan eiland hoppen of een uitstapje maken naar Pulau Tuangku voor een jungle trekking.

The Palambak Dream, Pulau Palambak

Een accommodatie waar ik zelf geen ervaring mee heb, maar die ik toch even wil delen is The Palambak Dream op Pulau Palambak. Deze accommodatie wordt namelijk gerund door de Nederlandse Ingrid en haar Indonesische man. Wij hadden helaas geen tijd meer om hier naar toe te gaan, maar mocht ik ooit terug gaan, dan check ik deze plek zeker. The Palambak dream heeft momenteel 4 netjes afgewerkte bungalows, allen met een eigen badkamer. Van Pulai Balai is het ongeveer 45 minuten varen naar Pulau Palambak.

Kimo Beach Resort, Pulau Pajang

Nog een accommodatie waarmee ik zelf geen ervaring heb, maar die volgens mij wel een vermelding waard is, is Kimo Beach Resort op Pulau Pajang.  Kimo Beach Resort heeft 2 types bungalows, de standaard villas en de superior villas. De eerste zijn hele kleine hutjes met gedeelde badkamer. De superior villas zijn ruime bungalows met eigen badkamer en ik moet zeggen dat deze er wel heel erg mooi uit lijken te zien. Ben je op zoek naar iets meer comfort dan lijkt me deze accommodatie absoluut de moeite waard. Van alle eilanden met leuke accommodaties voor toeristen ligt Pulau Panjang het dichtste bij Pulau Balai. Ik schat dat je hooguit 20-25 minuten onderweg bent.

Wat je voor vertrek naar de Banyak Eilanden moet weten

• Je moet er rekening mee houden dat je zowel op de Banyak Eilanden als in Singkil niet kunt pinnen. Zorg dus dat je genoeg geld meeneemt. Singkil heeft wel een aantal pinautomaten, maar die zijn meestal leeg en ze accepteren niet alle kaarten, vandaar dit advies.

• De meeste accommodaties hebben overdag geen elektrische tijd en werken in de avond vaak een aantal uren met een generator. Neem voor de zekerheid een zaklamp mee voor ’s nachts.

• Er is maar beperkte internetverbinding op de Banyak Eilanden. Sommige accommodaties hebben in de avond wel een wifi verbinding, maar ga er van uit dat deze niet heel erg goed is.

• Boten varen bij slecht weer niet. Houdt er daarom rekening mee, dat je niet op de laatste dag van je reis door Sumatra van Singkil na de airport hoeft te reizen en daardoor kans hebt je vlucht te missen. Neem voor de zekerheid een aantal dagen speling.

Op zoek naar nog meer tips voor een bezoek aan Sumatra? Check dan ook:

• Deze plekken mag je niet missen tijdens een reis door west-Sumatra
• Tips voor een bezoek aan Bukit Lawang
• De Mentawai eilanden: wanneer een droom werkelijkheid wordt
• Pulau Tailana: overnachten op een onbewoond eiland

Klik hier voor een overzicht van alle artikelen Sumatra